一、术语名词

གཅིག   ཐ་སྙད་མིང་ཚིག

C

惩罚性赔偿

ཆད་གཅོད་རང་བཞིན་གྱི་གུན་གསབ།

G

根本制度、基本制度、重要制度

རྩ་བའི་ལམ་ལུགས།   གཞི་རྩའི་ལམ་ལུགས།    གལ་ཆེའི་ལམ་ལུགས།

管治

དོ་དམ་བཅོས་སྐྱོང་། 

规制

སྒྲིག་འདོམས།

J

纠治

ཡོ་བཅོས། 

H

合宪性审查

རྩ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་མིན་གྱི་ཞིབ་བཤེར།

K

可及性

ཁྱབ་ནུས་རང་བཞིན། 

X

宪制秩序

རྩ་ཁྲིམས་སྲིད་ལུགས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ། 

Y

一府一委两院

གཞུང་གཅིག་ཨུད་གཅིག་ཁང་གཉིས

窨井

དོང་།    སྦུབས་དོང་།

Z

政出多门

སྲིད་བཀའ་གཏོང་མཁན་མང་བ། ཐེལ་གཏོང་ལུང་སྒྱུར་བྱེད་མཁན་མང་བ།

“中国之治”         

“ཀྲུང་གོའི་སྐྱོང་ལུགས། ”

二、短语短句

གཉིས།   ཚིག་དུམ་བརྗོད་པ།

把方向、谋大局、定政策、促改革                             

ཁ་ཕྱོགས་སྟངས་འཛིན།   སྤྱི་ཡོངས་འཆར་འགོད།   སྲིད་ཇུས་གཏན་འཁེལ།  སྒྱུར་བཅོས་ལ་སྐུལ་འདེད།

大统战工作格局

འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ཆེན་མོའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས། 

党委领导、人大主导、政府依托、各方参与

ཏང་ཨུད་ཀྱིས་འགོ་འཁྲིད་པ། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོ་ཁྲིད་བྱེད་པ།  སྲིད་གཞུང་ལ་བརྟེན་པ།    ཕྱོགས་ཚང་མས་ཐེ་ཞུགས་བྱེད་པ།

改革发展稳定，离不开法治护航；经济社会发展，有赖于法治赋能；百姓平安福祉，靠的是法治守卫

བསྒྱུར་འཕེལ་བརྟན་གསུམ་ཡོང་བར་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་ལམ་སྒྲོལ་མེད་ཐབས་མེད་པ།   དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་ནུས་པར་བརྟེན་དགོས་པ།   མི་སེར་བདེ་གནས་ཡོང་བར་ཁྲིམས་སྐྱོང་ལ་བརྟེན་དགོས་པ།  

固根基、扬优势、补短板、强弱项

རྨང་གཞི་བརྟན་གཏོང་། ལེགས་ཆ་དར་སྤེལ།  ཆད་སྐྱོན་སེལ་བ། ཞན་ཆ་ལེགས་གཏོང་།  

基础货币投放机制

རྨང་གཞིའི་དངུལ་ལོར་འདོན་འགྲེམས་ལམ་སྲོལ། 

坚持德才兼备、选贤任能，聚天下英才而用之

སྤྱོད་ཡོན་གཉིས་ལྡན་དང་བཟང་འདེམས་འཇོན་བསྐོ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ནས་ཤེས་ལྡན་པ་མ་ལུས་འདུ་སྤྱོད་བྱེད་པ། 

坚持权责法定，健全分事行权、分岗设权、分级授权、定期轮岗制度，明晰权力边界，规范工作流程，强化权力制约

དབང་འགན་ཁྲིམས་ཀྱིས་གཏན་འཁེལ་བྱ་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་ལས་དབྱེ་དབང་སྤྱོད་དང་།   གནས་དབྱེ་དབང་འཛུགས། རིམ་དབྱེ་དབང་སྤྲོད། དུས་བཀག་གནས་བརྗེ་བཅས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ནས་དབང་ཆའི་མཚམས་ཚད་གསལ་བཟོ་དང་། ལས་རིམ་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བ། དབང་ཆ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ།

依法治国首先要坚持依宪治国，依法执政首先要坚持依宪执政                          

རྒྱལ་ཁབ་ཁྲིམས་བཞིན་སྐྱོང་བར་སྔོན་ལ་རྒྱལ་ཁབ་རྩ་ཁྲིམས་བཞིན་སྐྱོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས་པ་དང་།       སྲིད་སྐྱོང་ཁྲིམས་བཞིན་བྱེད་པར་སྔོན་ལ་རྩ་ཁྲིམས་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱེད་དགོས།

建立多主体供给、多渠道保障、租购并举的住房制度

བྱེད་པོ་མང་པོས་མཁོ་སྤྲོད་དང་།   ཐབས་ལམ་མང་པོས་འགན་སྲུང་།   གླ་ཉོ་ཟུང་འབྲེལ་བཅས་ཀྱི་སྡོད་ཁང་ལམ་ལུགས་འཛུགས་དགོས། 

健全民主制度，丰富民主形式，拓宽民主渠道

དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ།   དམངས་གཙོའི་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ།  དམངས་གཙོའི་ཐབས་ལམ་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་བ། 

科学立法、严格执法、公正司法、全民守法

ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་བཟོ།   ཁྲིམས་སྐྱོང་ནན་པོ།  ཁྲིམས་འཛིན་དྲང་གཞག    དམངས་ཡོངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་སྲུང་བ། 

立改废释并举

    བཟོ་བཅོས་འདོར་འགྲེལ་རྣམ་བཞི་མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ། 

普惠性、基础性、兜底性民生建设

ཀུན་ཕན་རང་བཞིན་དང་།   རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན།   ཐ་སྐྱོང་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་དམངས་འཚོ་འཛུགས་སྐྱོང་། 

清理规范隐性收入，取缔非法收入

གསང་འབབ་གཙང་བཤེར་དང་ཚད་ལྡན་བཟོ་བ།   ཁྲིམས་མིན་ཡོང་ འབབ་མེད་པ་བཟོ་བ།

权责清晰、财力协调、区域均衡

དབང་འགན་ཁ་གསལ།   ནོར་ཤུགས་མཐུན་སྦྱོར།   ས་ཁོངས་དོ་སྙོམས།  

上下贯通、执行有力

གོང་འོག་འབྲེལ་མཐུད།   ལག་བསྟར་ནུས་ལྡན། 

设置更加科学、职能更加优化、权责更加协同

སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་དེ་བས་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ། འགན་ནུས་སྤྱོད་སྟངས་དེ་བས་ལེགས་སྒྱུར།    དབང་འགན་དེ་བས་མཉམ་སྒྲུབ། 

涉外工作法务制度

ཕྱི་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་གྱི་ཁྲིམས་དོན་ལམ་ལུགས། 

生命全周期、健康全过程

ཚེ་སྲོག་གི་དུས་འཁོར་ཧྲིལ་པོ་དང་བདེ་ཐང་གི་བརྒྱུད་རིམ་ཧྲིལ་པོ། 

思想淬炼、政治历练、实践锻炼、专业训练

བསམ་བློའི་ཞུན་བརྡར་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མྱོང་བརྡར། ལག་ལེན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར།    ཆེད་ལས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར། 

体现人民意志、保障人民权益、激发人民创造

མི་དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་མཚོན་པ། མི་དམངས་ཀྱི་ཁེ་དབང་འགན་སྲུང་། མི་དམངས་ཀྱི་གསར་གཏོད་ལ་སྐུལ་སྤེལ།

统一指挥、专常兼备、反应灵敏、上下联动的应急管理体制

གཅིག་གྱུར་བཀོད་འདོམས་དང་། ཆེད་རྒྱུན་གཉིས་ལྡན། ཚོར་སྣང་སྐྱེན་པ། གོང་འོག་མཉམ་འགུལ་བཅས་ཀྱི་འཕྲལ་རྐྱེན་མྱུར་སེལ་དོ་དམ་སྒྲིག་གཞི།

完备的法律规范体系、高效的法治实施体系、严密的法治监督体系、有力的法治保障体系

འཐུས་ཚང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་ཚད་ལྡན་མ་ལག ནུས་ཆེའི་ཁྲིམས་སྐྱོང་ལག་བསྟར་མ་ལག དམ་ནན་གྱི་ཁྲིམས་སྐྱོང་ལྟ་སྐུལ་མ་ལག ནུས་ལྡན་གྱི་ཁྲིམས་སྐྱོང་འགན་སྲུང་མ་ལག

完善倡导讲品位讲格调讲责任、 抵制低俗庸俗媚俗的工作机制

སྤུས་ཚད་ལ་སྣང་ཆེན་དང་། ཁྱད་ཉམས་ལ་སྣང་ཆེན། འགན་འཁྲིར་སྣང་ཆེན་བཅས་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་། མ་རབས་ཐ་ཤལ་གཅམ་གསག་གསུམ་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་ལས་ཀའི་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།

完善论证、评估、评议、听证制度

རིགས་པས་ཁུངས་སྐྱེལ་དང་། ཚོད་སྐོར། དཔྱད་གླེང་། གཟུ་ཉན་བཅས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་བཟོ་བ།  

网上网下一体、内宣外宣联动   

དྲ་བའི་ཕྱི་ནང་གཞི་གཅིག་ཅན།     ཕྱི་ནང་དྲིལ་བསྒྲགས་མཉམ་དུ་སྤེལ།

问题联治、工作联动、平安联创

གནད་དོན་མཉམ་བཅོས། ལས་དོན་མཉམ་སྤེལ། དུས་བདེ་མཉམ་གཏོད།  

系统治理、依法治理、综合治理、源头治理

བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་བཅོས་སྐྱོང་།   ཁྲིམས་བཞིན་བཅོས་སྐྱོང་།   ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་།   འབྱུང་རྩ་ནས་བཅོས་སྐྱོང་། 

系统完备、科学规范、运行有效

མ་ལག་ཆ་ཚང་བ། ཚན་རིག་དང་མཐུན་ལ་ཚད་དང་ལྡན་པ། འཁོར་སྐྱོད་ནུས་ལྡན།  

新型举国体制

རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་གསར་པ། 

学习本领、政治领导本领、改革创新本领、科学发展本领、依法执政本领、群众工作本领、狠抓落实本领、驾驭风险本领

སློབ་སྦྱོང་གི་འཇོན་ཐང་དང་།   ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་འཇོན་ཐང་།   སྒྱུར་བཅོས་གསར་གཏོད་ཀྱི་འཇོན་ཐང་།   ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་འཇོན་ཐང་།   ཁྲིམས་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་བའི་འཇོན་ཐང་།   མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་སྒྲུབ་པའི་འཇོན་ཐང་། དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན་བྱེད་པའི་འཇོན་ཐང་། ཉེན་ཁ་ཚོད་འཛིན་གྱི་འཇོན་ཐང་།  

由市场评价贡献、按贡献决定报酬的机制

ལེགས་སྐྱེས་ལ་ཁྲོམ་རས་གདེང་འཇོག་དང་ལེགས་སྐྱེས་ལ་གཞིགས་ནས་ཐོབ་ཆ་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པའི་ལམ་སྲོལ།

有事好商量、众人的事情由众人商量

དོན་དག་ཡོད་ཚེ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ན་འགྲིག་པ་དང་དམངས་ཀྱི་དོན་དག་དམངས་ཀྱིས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་པ།  

源头预防、过程控制、损害赔偿、责任追究

འབྱུང་རྩ་ནས་སྔོན་འགོག  བརྒྱུད་རིམ་ཚོད་འཛིན། གཏོར་སྐྱོན་གྱི་གུན་གསབ།  འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད།

政务服务一网通办、城市运行一网统管

སྲིད་ལས་ཞབས་ཞུ་དྲ་གཅིག་ཀུན་སྒྲུབ།   གྲོང་ཁྱེར་འཁོར་སྐྱོད་དྲ་གཅིག་ཀུན་འདོམས།  

制度更加成熟更加定型

ལམ་ལུགས་དེ་བས་ཚགས་ཚུད་དང་དེ་བས་གཏན་ཚུགས། 

中国精神、中国价值、中国力量

ཀྲུང་གོའི་སྙིང་སྟོབས། ཀྲུང་གོའི་རིན་ཐང་། ཀྲུང་གོའི་སྟོབས་ཤུགས།

忠实崇尚者、自觉遵守者、坚定捍卫者

ཟོལ་མེད་ཀྱིས་བཀུར་མཁན། རང་རྟོགས་ཀྱིས་བརྩི་མཁན། འགྱུར་མེད་ཀྱིས་སྲུང་མཁན།

自觉尊崇制度、严格执行制度、坚决维护制度

རང་རྟོགས་ངང་ལམ་ལུགས་གོང་དུ་བཀུར་རྒྱུ། ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་ནན་པོ་བྱ་རྒྱུ། ལམ་ལུགས་སྲུང་སྐྱོང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱ་རྒྱུ། 

总揽全局、协调各方

སྤྱི་ཡོངས་སྟངས་འཛིན་དང་ཕྱོགས་ཁག་མཐུན་སྦྱོར།

尊法学法守法用法

ཁྲིམས་བཀུར། ཁྲིམས་སྦྱོང་། ཁྲིམས་སྲུང་། ཁྲིམས་སྤྱོད།

尊重民意、汇集民智、凝聚民力、改善民生

དམངས་འདུན་ལ་བརྩི་འཇོག དམངས་བློ་གཅིག་སྡུད། དམངས་ནུས་གཅིག་སྒྲིལ། དམངས་འཚོ་ལེགས་བཅོས།